(បរទេស)៖ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅប្រទេសប្រេស៊ីលបានប្រែក្លាយសត្រូវដ៏គួរឱ្យខ្លាចរបស់មនុស្ស គឺមូស ឱ្យក្លាយទៅជាសម្ព័ន្ធមិត្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺគ្រុនឈាម គ្រុនចាញ់ និងជំងឺឆ្លងដទៃទៀត។ ពួកគេបានបង្កើតវិធីសាស្រ្តថ្មីមួយ ដោយបញ្ចេញមូសដែលត្រូវបានកែច្នៃហ្សែនឱ្យផ្ទុកបាក់តេរីម្យ៉ាងឈ្មោះ Wolbachia ដែលមានសមត្ថភាពកម្ចាត់មេរោគបង្កជំងឺគ្រុនឈាម, គ្រុនឈីក, គ្រុនឈីកគុនហ្គុនយ៉ា (chikungunya) និងគ្រុនចាញ់។

នៅពេលមូសដែលផ្ទុកបាក់តេរីនេះបន្តពូជជាមួយមូសធម្មតា បាក់តេរី Wolbachia នឹងរីករាលដាលទៅកាន់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ ដែលធ្វើឱ្យមូសទាំងនោះលែងអាចចម្លងជំងឺបាន។ វិធីនេះមិនប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមី ឬថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតឡើយ ដូច្នេះវាមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់បរិស្ថាន និងសត្វដទៃ។

លទ្ធផលពីការសាកល្បងបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា នៅក្នុងតំបន់ដែលមានមូសផ្ទុកបាក់តេរី Wolbachia ច្រើន ករណីជំងឺគ្រុនឈាមបានធ្លាក់ចុះរហូតដល់ ៧០%។ ភាពជោគជ័យដ៏ត្រចះត្រចង់នេះ បានជំរុញឱ្យប្រទេសប្រេស៊ីលបង្កើនការផលិតមូសកែច្នៃហ្សែនរាប់លានក្បាលជារៀងរាល់សប្តាហ៍។

គួរជម្រាបថា បច្ចុប្បន្នគម្រោងដ៏មានសក្តានុពលនេះកំពុងត្រូវបានអង្គការសុខភាពពិភពលោកចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង ដោយរំពឹងថានឹងអាចពង្រីកការអនុវត្តទៅកាន់បណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត ជាពិសេសនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សរាប់លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ វិធីសាស្រ្តនេះអាចជាការចាប់ផ្តើមនៃយុគសម័យថ្មីក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺឆ្លង ដោយប្រើប្រាស់មធ្យោបាយធម្មជាតិ ដើម្បីការពារមនុស្សជាតិ៕